Ważne zmiany prawne w aptekach od 1 lipca 2020 r.

Od 1 lipca br. zacznie obowiązywać kilka istotnych zmian prawnych dotyczących aptek. Poniżej znajduje się ich podsumowanie.

Uprawnienie C

Nowe uprawnienie C wprowadzono w art. 43b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2020 poz. 945).  Zgodnie z nim kobietom w ciąży będzie przysługiwać bezpłatne zaopatrzenie w leki refundowane znajdujące się w wykazie publikowanym przez Ministerstwo Zdrowia (analogicznie jak wykaz D dla Seniorów). Pierwszy wykaz ma pojawić się najpóźniej w 1 listopada.

Istotne jest to, że ciąża musi być stwierdzona przez lekarza specjalistę w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie specjalizacji, albo położną POZ, albo z poradni ginekologiczno-położniczej. Podstawą do wydania leku bezpłatnie jest wystawienie recepty przez ww. osoby lub innego lekarza, na podstawie zaświadczenia od ginekologa, bądź położnej. Zaświadczenie takie jest ważne przez cały okres ciąży, ale nie dłużej niż 15 dni po dacie planowanego porodu.

Osoby uprawnione wystawiając receptę z uprawnieniem C na bezpłatne leki dla kobiety w ciąży, są zobowiązane do weryfikacji za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ilości oraz rodzaju leków, wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, pod względem konieczności i ich bezpieczeństwa stosowania, biorąc pod uwagę recepty już wystawione i zrealizowane przez danego pacjenta.

Obowiązkiem osoby realizującej receptę z uprawnieniem C będzie poinformowanie pacjenta o możliwości nabycia tańszego leku niż wypisany i wydanie go na żądanie.

Ponadto aktualizacji wymaga również rozporządzenie w sprawie recept, ponieważ uprawnienie C nie widnieje w załączniku nr 1.

Rozszerzenie osób uprawnionych do wypisania recept dla Seniorów

Ustawa wprowadzająca w rozwiązania w obszarze e-zdrowia w dniu 7 września 2019 r. zawierała przepisy, które będą obowiązywać od 1 lipca. Dotyczy to np. rozszerzonego katalogu osób uprawnionych do wystawienia recept na bezpłatne leki dla pacjentów powyżej 75 r.ż., czyli z uprawnieniem dodatkowym S. Od lipca do wypisania bezpłatnych leków, ale tylko na e-receptach, będą uprawnieni lekarze i pielęgniarki udzielający świadczeń w ramach opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego. Analogicznie jak przy uprawnieniu C, będą oni musieli dokonać weryfikacji ilości i rodzaju leków wypisanych dla danego pacjenta, na podstawie wystawionych i zrealizowanych recepty. Ma do tego służyć specjalne narzędzie informatyczne.

Niestety ze względu na fakt, że narzędzie do weryfikacji ilości leków dla Seniorów nie będzie działać do 1 października, możliwość wystawienia takich recept może być technicznie niemożliwe. Dodatkowo można przypuszczać, że brak działającego narzędzia będzie ograniczać możliwość wystawienia recept z uprawnieniem C.

Identyfikator NFZ

Wyżej wspomniana ustawa zniosła również konieczność nanoszenia identyfikatora NFZ na receptach. Należy przez to rozumieć, że zarówno recepty jak i e-recepty wystawione po 1 lipca bez identyfikatora NFZ można będzie zrealizować z refundacją. W tym miejscu należy przypomnieć, że symbol państwa, w przypadku pacjentów korzystających z prawa do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji, dalej będzie musiał znajdować się na receptach. Póki co brak jest zmian w rozporządzeniu w sprawie recept, więc nie wiadomo jak będzie wyglądała sekcja o uprawnieniach i ubezpieczeniu w DRR od 1 lipca.

Zakończenie okresu przejściowego dla dyrektywy antyfałszywkowej

Do tej pory za brak wypełnienia obowiązków wynikających z Rozporządzenia delegowanego 2016/161, nie było kar dla aptek. Od 1 lipca „Podmiot prowadzący aptekę ogólnodostępną, aptekę szpitalną, punkt apteczny lub dział farmacji szpitalnej, który nie realizuje obowiązków, o których mowa w art. 10-13 i art. 27-30 rozporządzenia nr 2016/161, podlega karze pieniężnej w wysokości do 20 000 zł.” Oznacza to, że osoba wydająca lek pacjentowi jest zobowiązana do weryfikacji autentyczności leku poprzez sprawdzenie zabezpieczeń zewnętrznych na opakowaniach oraz weryfikacji statusu niepowtarzalnego identyfikatora opakowania, a następnie jego wycofania z bazy. W sytuacji pojawienia się podejrzenia, że lek został sfałszowany (np. gdy lek ma inny status niż aktywny, bądź generuje alert), nie można go wydać pacjentowi. Ponadto nie jest możliwe przywrócenie statusu aktywnego dla opakowania, które zostało dostarczone pacjentowi. Sposób na zminimalizowanie liczby alertów przedstawiła Naczelna Izba Aptekarska w swoim komunikacie. Kary administracyjne będzie nakładał GIF w drodze decyzji. Jak urząd będzie podchodził do sprawy, przekonamy się w najbliższym czasie.

Zmiana w Vat

Od 1 lipca nastąpi zmiana obowiązujących przepisów dotyczących nowej matrycy stawek Vat. Dotychczasowa klasyfikacja PKWiU 2008 zostanie zastąpiona klasyfikacją CN w odniesieniu do towarów oraz klasyfikacją PKWiU z 2015 r. w zakresie usług. W związku ze zmianą załączników nr 3 i nr 10 ustawy o Vat zmianie ulegną obowiązujące stawki Vat dla niektórych produktów.

Wymagana jest aktualizacja bazy towarów w programach aptecznych oraz ręczne uzupełnienie brakujących stawek, jeżeli dostawca oprogramowania nie dokonał takiej aktualizacji.

Podgląd bufora przeceny pozwala stwierdzić, że najczęstszą zmianą jest przejście ze stawki 8% na 5%. Z kolei inne, takie jak zmiana: 8 na 23%, 23 na 5% czy 23 na 8%, też mają miejsce.

Skrócony wzór wniosku na wyroby medyczne w ramach kontynuacji

Od 1 lipca osoby uprawnione będą mogły wystawiać dla pacjentów, którzy korzystali z refundacji wyrobów medycznych, nowe wnioski w skróconej, dwustronicowej wersji. Warunkiem wystawienia zlecenia skróconego jest kontynuowanie zlecenia u tego samego świadczeniodawcy (część danych jest pominięta, bo odnosi się do pierwotnego wniosku) oraz brak zmiany kodu sprzętu (dalej musi być P.100 lub P.101). Jeżeli któryś z warunków nie zostanie wypełniony, konieczne będzie wystawienie zlecenia „pełnego”.

Opracował: mgr farm. Konrad Okurowski