Bezpłatne leki dla kobiet w ciąży

Ciąża to szczególny okres w życiu każdej kobiety. Od pewnego czasu ciężarne mają prawo do bezpłatnego otrzymywania leków. Jakie leki znajdują się na liście leków bezpłatnych dla kobiet ciężarnych? Kto i kiedy może wystawić taką receptę?

Leki refundowane oraz przysługujące im odpłatności znajdują się w wykazie refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Wspomniany dokument obwieszczany jest przez Ministra Zdrowia i aktualizowany co dwa miesiące.

Od 1 września 2020 r. do listy leków refundowanych została dodana nowa kategoria określana jako “C”. Pozwala ona na bezpłatne zaopatrzenie kobiet w ciąży w zawarte tam leki.

Kiedy kobiecie ciężarnej przysługują bezpłatne leki?

Ogólnie można stwierdzić, że kobiecie ciężarnej przysługują niektóre leki bezpłatnie. Jednak ustawodawca konkretyzuje ramy czasowe. Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, kobiecie należą się bezpłatne leki od momentu stwierdzenia ciąży aż do 15 dni po planowanym terminie porodu wskazanym w zaświadczeniu [1].

Kto może przepisać bezpłatne leki dla ciężarnych?

Do otrzymania bezpłatnych leków przez ciężarną niezbędne jest stwierdzenie ciąży. Może tego dokonać:

• lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii,
• lekarz będący w trakcie odbywania specjalizacji z dziedziny położnictwa i ginekologii,
• Położna Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ),
• położna wykonującą świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w poradni położniczo-ginekologicznej [1].

Oczywiście nie znaczy to, że lekarz o innej specjalizacji nie może wystawić recepty z bezpłatnymi lekami dla kobiety ciężarnej. Może to zrobić, ale jedynie na podstawie zaświadczenia wystawionego przez powyżej wymienione osoby uprawnione [1].

Jakie leki przysługują bezpłatnie kobietom ciężarnym?

Leki, które przysługują bezpłatnie kobietom ciężarnym, określane, są w wykazie leków refundowanych. Ulega on zmianie co dwa miesiące. Na podstawie najnowsze wykazu z 1 marca 2023 r. jest to 389 pozycji i są to następujące grupy leków.

Warto też pamiętać, że kobietom przysługują leki bezpłatnie we wszystkich wskazaniach objętych refundacją. Czasami zdarza się, że pewien lek stosowany jest off-label, czyli bez wskazań refundacyjnych. Jeśli pacjentka nie ma jednostki chorobowej wyszczególnionej we wskazaniach, to nie przysługują jej darmowe leki.

Leczenie cukrzycy ciążowej

Szeroką grupę leków, które przysługują bezpłatnie kobietom w ciąży, stanowią insuliny. W wykazie znalazły się produkty określone w Tabeli 1.

Tabela 1. Insuliny dostępne na kategorię C [2].

Leki przeciwzakrzepowe

Do leków bezpłatnych należą również heparyny drobnocząsteczkowe, takie jak Clexane, Clexane Forte, Neoparin, Neoparin Forte, Fraxiparine, Fraxodi [2].

Leki stosowane w leczeniu astmy

Szeroka grupa leków, która dostępna jest na kategorię “C”, to leki stosowane w leczeniu astmy oskrzelowej lub POChP. Przykładowe leki znajdują się w Tabeli 2.

Tabela 2. Leki stosowane w leczeniu astmy bezpłatne dla kobiet w ciąży [2].

Padaczka i ciąża

Kolejna szeroka grupa leków, która przysługuje bezpłatnie kobietom ciężarnym, to substancje stosowane do leczenia padaczki, ale również innych chorób psychiatrycznych.

Tabela 3. Leki na padaczkę i działające na układ nerwowy bezpłatne dla kobiet w ciąży [2].

Leki stosowane do podtrzymania ciąży

Wśród leków o kategorii “C” nie mogło zabraknąć oczywiście substancji stosowanych do podtrzymania ciąży w ciążach zagrożonych. Zalicza się do nich progesteron, który znajdziemy w lekach, takich jak Luteina (postać dopochwowa) i Luteina 50 (postać podjęzykowa) [2].

Leczenie chorób tarczycy

Kobietom w ciąży przysługuje także za darmo lewotyroksyna, którą stosuje się do leczenia niedoczynności tarczycy. Przykładowe produkty to Letrox, Euthyrox N, Althyxin i Eferox [2].

Glikokortykosteroidy

Glikokortykosteroidy to kolejna grupa leków bezpłatna w trakcie ciąży. Należą do niej substancje i leki zebrane w Tabeli 4.

Tabela 4. Leki sterydowe bezpłatne w trakcie ciąży [2].

Nadciśnienie ciężarnych

Nadciśnienie ciężarnych to dość częsta przypadłość, jednak na liście leków bezpłatnych znalazł metoprolol dostępny w produkcie Metocard [2].

Choroby wątroby

Ciężarnym przysługuje także kwas ursodeoksycholowy. To substancja stosowana do leczenia chorób wątroby. W przypadku ciężarnych najczęściej chodzi o przejściowe zaburzenia, tj. cholestazę ciężarnych. Wspomniany kwas występuje pod nazwami handlowymi, takimi jak Proursan, Ursocam, Ursopol i Ursoxyn [2].

Szczepienia ochronne

Ostatnia i jakże ważna rzecz w przypadku kobiet ciężarnych to szczepienia ochronne. Kobietom w ciąży przysługuje bezpłatne szczepienie przeciwko grypie. Kategorią “C” objęty jest Vaxigrip Tetra i Influvac Tetra [2].

Bibliografia:

[1] Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

[2] Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lutego 2023 r. w sprawie wykazu leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych na 1 marca 2023 r.